„Ostatnie badania wykazały, że różne rasy psów, organizują swoją strukturę socjalną na różne sposoby. Co jest ważne dla jednej rasy, w terminie „reguł stada” i systemów komunikacyjnych nie koniecznie musi być ważne dla innej rasy”. ”Prawdopodobnie nie ma czegoś takiego jak „pies”, natomiast powinniśmy definiować każdą rasę zgodnie z jej wielce indywidualnymi i złożonymi wzorcami zachowań”
Poniżej omówię najważniejsze, z mojego punktu widzenia, aspekty bilansów przyjemności dla poniższych ras psów i kota.
1. Dwuletnia, wysterylizowana suka Border Collie
2. Dziesięcioletni, wykastrowany pies Labrador
3. Trzyletni, wykastrowany samiec kota burmańskiego
4. Pięcioletnia, wysterylizowana suczka Yorkshire Terrier
BILANS PRZYJEMNOSCI PSA RASY BORDER COLLIE (suka, 2 lata, wysterylizowana)
Border Collie należą do grupy psów pasterskich zaganiających. Są to psy, które odnajdują się pilnując, odnajdując i zaganiając stada. Te, które pełnią funkcję psów domowych wciąż cechuje silna potrzeba pracy. To psy wymagające zarówno pod względem fizycznym jak i umysłowym.
Za najważniejsze dla 2 letniej suczki w sporządzonym przeze mnie bilansie przyjemności uznałam pilnowanie/zaganianie stada, pracę wzrokiem oraz zabawę/ruch. W tej bardzo aktywnej fazie życia border potrzebuje ok. 5 godzin ruchu dziennie . Bieg obok roweru, jogging, ćwiczenia na placu dla psów, zabawy z piłką, pływanie, to dzienna norma dla border collie. Pies musi nauczyć się stróżowania ponieważ takie zdolności ma wrodzone. Pilnuje wszystkiego co zostanie mu powierzone: owiec, kur, gęsi. Border będzie pilnował również swojego ludzkiego stada. Potrzeba jest tak silna, że uniemożliwienie mu tego może prowadzić do frustracji, depresji a także poszukiwania innych „zastępczych”, nie korzystnych z naszego punktu widzenia zajęć.
Kontakt socjalny, pielęgnacja ciała to kolejne ważne elementy bilansu przyjemności. Border Collie to psy socjalne mające poczucie silnej więzi ze swoja rodziną. Jego pielęgnacja jest średnio absorbująca, a każdy kontakt z psem to wzmocnienie więzi pies-przewodnik.
Jedzenie – po zabiegu sterylizacji zapotrzebowanie na pokarm jest mniejsze. Jednocześnie jednak ważne jest aby pokarm był wystarczająco energetyczny tak aby uzupełniać zużyte rezerwy.
Przygotowanie nory (ważne dla bordera) to naturalny instynkt psa do przygotowania miejsca spoczynku – nory. Drapanie posłania, koca – chodzenie w kółko. W naturalnych warunkach psy nie maja do dyspozycji koców czy poduszek. Nory budują z liści czy ziemi.
BILANS PRZYJEMNOSCI PSA RASY LABRADOR RETREIVER (pies, 10 lat, wykastrowany)
Labradory to psy należące do grupy psów aportujących. Aportowanie jest tym, czym żyje labrador.
W przedstawionym przeze mnie bilansie przyjemności dla tej rasy należy wziąć pod szczególna uwagę wiek psa – 10 lat. Przeciętna długość życia osobnika tej rasy to 10-12 lat, a więc labrador w prezentowanym przypadku jest już staruszkiem.
Zabawy łowieckie, aportowanie, ćwiczenia wciąż stanowią dla niego ważną rolę. Biorąc pod uwagę, że dobry stan zdrowia psa, wciąż ma on dużą potrzebę pracy i ruchu. Ruch ten jednak nie może stanowić wyzwania ponad jego siły.
Kontakt socjalny. Niektórzy uważają, że labradory płci męskiej są bardziej zależne od człowieka, niż suczki. Labradory to psy bardzo towarzyskie, potrzebujące kontaktu z człowiekiem. W okresie starczym potrzeba tego kontaktu jest jeszcze większa z tego względu, iż możliwość zaspakajania innych potrzeb (regularnych ćwiczeń, ruchu) znacznie maleje.
Jedzenie. Labradory słyną z tego, że bardzo lubią jeść. W tym wieku jednak porcje żywieniowe należy zredukować. „Jeżeli nasz pies nie poluje, nie wykonuje ciężkiej pracy a spędza beztrosko czas między kanapą a miejskim parkiem należy ograniczyć mu dość drastycznie ilość kalorii” Waga starzejącego się labradora to najważniejsza sprawa o jaką powinniśmy zadbać. Labrador z prezentowanego przypadku to pies kastrowany tak więc zapotrzebowanie na pokarm jest również mniejsze.
Starzejący się labrador będzie wymagał coraz mniej wysiłku fizycznego ale jednocześnie coraz więcej odpoczynku i snu. Dlatego tez w przygotowanym przeze mnie bilansie pełni on znaczącą rolę.
BILANS PRZYJEMNOŚCI KOTA RASY BURMIŃSKI (samiec, 3 lata, wykastrowany)
Polowanie i eksploracja to naturalne oraz bardzo silne instynkty kota. Kot to urodzony łowca.
Niestety często w przypadku kotów orientalnych oraz tych przebywających wyłącznie w domu (niektóre źródła podają: „koty burmańskie nie powinny być wypuszczane na dwór, gdyż są zbyt ufne i mają bardzo ograniczony instynkt samozachowawczy” ) często ta funkcja jest zaburzona. Kot powinien mieć okazję do prezentowania swoich naturalnych zachowań. W takim przypadku często możemy zaobserwować zjawisko tzw. kocich zjadaczy wełny „Kot domowy to więcej a niżeli tylko odbicie jego dzikiego przodka. Jego zachowania są bardzo tym przodkom bliskie. Każdy właściciel doświadczy tej dzikiej strony kociej natury. Domestyfikacja kota nie spowodowała, iż jego naturalne instynkty zanikły, a mysz pozostanie myszą niezależnie od tego ile jedzenia znajduje się w misce”
Kontakt socjalny – koty burmańskie to koty wyjątkowo socjalne, które dążą do kontaktu z człowiekiem. Domagają się od swojego opiekuna sporej dozy zabawy, ale także pieszczot. Lubią towarzystwo człowieka i źle czują się pozostawione same sobie. Kotom tej rasy bardziej odpowiada towarzystwo ludzi niż zwierząt. Dlatego kontakt ten pełni zasadniczą rolę w przedstawionym bilansie przyjemności.
Odpoczynek i sen. Koty uwielbiają odpoczynek i relaks. Oddając się kilkuminutowym drzemkom, przesypiają ogółem około 16-17 godzin na dobę i są największymi śpiochami wśród ssaków. Nie wiadomo za dobrze dlaczego koty wymagają tyle snu.
Kot prezentowany w naszym przypadku jest kotem wykastrowanym. Zakładam, że jest kotem zdrowym a w jego środowisku nie występują czynniki, które mogłyby wpływać negatywnie na jego nastrój. Znaczenie więc, nie stanowi istotnej części bilansu.
BILANS PRZYJEMNOSCI PSA RASY YORKSHIRE TERRIER (suczka, 5 lat, wysterylizowana)
Yorkshire teriery nalezą do grupy terierów. To psy wyhodowane po to, by polować na szkodniki żyjące w norach. Jak żyją dziś? Według klasyfikacji FCI nie podlegają próbom pracy, skończyły na salonach.
Pięcioletni York to dojrzały pies. Największą rolę w sporządzonym przeze mnie bilansie przyjemności pełnią zabawy łowieckie (praca węchem, tropienie) oraz wysiłek fizyczny (ćwiczenia, ruch)
Yorki to psy niezwykle aktywne i energiczne, potrzebują sporej dawki ruchu w ciągu dnia. Potrzebują czasu i przestrzeni aby wyładować swoja energię.
Potrzebują również ćwiczyć swoje zmysły – to przecież psy stworzone do tropienia. Nawet dzisiaj mogą pełnić rolę tropicieli gryzoni. Zmysły potrzebują tyle samo ćwiczeń co mięśnie i kości. Ćwiczenia zmysłów można z powodzeniem stosować nawet w domowych warunkach – chowając zabawki, karmę i pozwalając Yorkowi węszyć i odnajdywać przedmioty.
Ważną rolę pełnią także kontakty socjalne z człowiekiem, to pies towarzyski. York jest psem lubiącym tulić się w ramionach swej pani lub pana. Jest doskonałym kompanem zabaw, wycieczek.
Stróżowanie i szczekanie również w życiu Yorkow pełni dużą rolę. Szczękają dosyć często, będą stróżowały i broniły swojego terytorium. Głośnym szczekaniem dają znać o pojawieniu się obcych w obrębie terytorium domostwa.
Jedzenie jak i wypoczynek nie pełnią już tak dużej roli w bilansie przyjemności. Należy również pamiętać o fakcie sterylizacji suki i o tym, że zapotrzebowanie na pokarm po zabiegu jest mniejsze.
„U konkretnych ras, motywacja do wykonywania konkretnej rutyny tak jak aportowanie czy zaganianie stada jest tak intensywna, że brak możliwości wykonywania tych czynności powoduje frustracje. Karanie za takie naturalne zachowania może znacznie pogorszyć sytuację.” Posiadając tą jakże kluczową, ale też moim zdaniem podstawową wiedzę, właściciele psów i kotów mogliby uniknąć wielu problemów behawioralnych, z którymi borykają się właśnie na skutek swojej niewiedzy. Warto pamiętać jednak, że bilans przyjemności nie jest wyłącznie zależny od rasy psa ale również wieku czy faktu sterylizacji czy kastracji.
Autor: Edyta Gajewska
LITERATURA
KSIĄŻKI
1. Marzena Kaca-Bibrich, „Yorkshire terier”, Hobby
2. Vicky Halls, „Kocie Tajemnice”, Galaktyka
3. Joanna Milewska-Kuncewicz, „Labrador Retreiver”, Mako Press
4. Ursula Birr, „Border Collie”, AWM
KURSY
1. Kurs Dyplomowy COAPE, Moduł 1
ARTYKUŁY
1. Robert Falconer-Taylor, „Understanding emotionality”
STRONY INTERNETOWE
1. http://www.natural-pet-care.com/yorkshire-terriers-ultimate-yorkie-report/How-Much-Exercise-Does-Your-Yorkshire-Terrier-Need.php
2. http://www.faunaflora.com.pl/archiwum/2001/pazdziernik/kot.php
3. http://www.kot.adamku.com/sen_kotow.html
4. http://www.kot.adamku.com/burmanski.html
5. http://www.fabcats.org/behaviour/wooleating/article.html
6. http://www.fabcats.org/behaviour/understanding/zoo%20cats.html
7. http://www.gottalovealab.com/aging-labs.html
8. http://www.k9web.com/dog-faqs/breeds/labradors.html
9. http://www.vetopedia.pl/article29-1-Kastracja_i_sterylizacja.html
10. http://www.blogcatalog.com/search.frame.php?term=dog+denning&id=93b6d524ad51dd889ffd92d1c9297e6e